Skip to main content

Locatie: VAD

Dubbele diagnose-reeks: Trauma en verslaving – voorjaar 2025

Personen met een psychiatrische stoornis, lopen een veel groter risico op de ontwikkeling van een middelenproblematiek, dan mensen uit de algemene bevolking. Professionals in de alcohol- en drughulpverlening én in de bredere GGZ komen dus geregeld in contact met dubbeldiagnosepatiënten. Om hier op een effectieve wijze mee om te gaan is een goed begrip van de dubbele problematiek en integrale behandelvormen noodzakelijk.

De ontwikkeling van problematisch middelengebruik behelst een complex samenspel van biopsychosociale factoren. Ook traumatische of ingrijpende gebeurtenissen leiden vaak tot problematisch middelengebruik. Als hulpverlener werkzaam in de verslavingszorg is het belangrijk om aandacht te hebben voor eventuele onderliggende traumata. Posttraumatisch stress-stoornis (PTSS) wordt vaak (te) laat of helemaal niet ontdekt omdat cliënten hun trauma’s vaak verzwijgen.

Maar hoe screen en diagnosticeer je trauma en (complexe) PTSS? En wat doe je dan als hulpverlener? Is een behandeling van een trauma risicovol tijdens de verslavingsbehandeling? Dient eerst de verslaving aangepakt te worden? Of kan er steeds op een geïntegreerde manier gewerkt worden?

In deze vorming zoemen we in op deze relatie tussen trauma en problematisch middelengebruik. We staan kort stil bij de definiëring, kenmerken en prevalentie van trauma gelinkt aan verslaving. Belangrijker is dat de hulpverleningsaanpak ten aanzien van trauma en verslaving belicht en uitgediept wordt in al zijn facetten. We staan o.a. stil bij psycho-educatie, stabilisatie en therapieën zoals Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Je krijgt handvatten en richtlijnen hoe je binnen de verslavingszorg omgaat met trauma.

Dubbele diagnose-reeks: Psychotische gevoeligheid en middelenafhankelijkheid – najaar 2025

Hoe ga je om met mensen met een kwetsbaarheid voor psychose en die tevens middelen als cannabis of cocaïne gebruiken?

Cliënten met een psychotische problematiek en ernstig middelenmisbruik vallen makkelijk tussen wal en schip. In de alcohol- en drugsector vormen ze een kwetsbare groep die moeilijk om kan met bepaalde regels en verwachtingen. In voorzieningen gespecialiseerd in het werken met mensen met psychotische stoornissen vormt dan weer het middelengebruik soms een probleem.

Feit is dat beide problematieken negatief interfereren: cliënten gebruiken drugs en decompenseren psychotisch. Psychotische cliënten trachten hun symptomen te verzachten met drugs. Cliënten met een psychotische kwetsbaarheid kennen vaak een terugval na druggebruik.

Tijdens deze vormingsdag staan we kort stil bij de kennis waarover we beschikken met betrekking tot psychose en middelenmisbruik. Welke producten hebben welke invloed op psychose? Nadien bekijken we de mogelijkheden tot herstel en behandeling, maar ook de moeilijkheden waar je als hulpverlener tegenaan loopt.

Dubbele diagnose-reeks: Autisme en verslaving – najaar 2025

Personen met een psychiatrische stoornis, lopen een verhoogd risico op de ontwikkeling van een middelenproblematiek. Professionals in de alcohol- en drughulpverlening én de bredere GGZ komen dus geregeld ​in contact met dubbeldiagnosepatiënten. Om hier op een effectieve wijze mee om te gaan is een goed begrip van de dubbele problematiek en integrale behandelvormen noodzakelijk.

Mensen op het autismespectrum hebben een andere denkstijl en informatieverwerking dan neurotypische mensen (mensen zonder autisme) Typerend in de begeleiding van mensen op het spectrum is vaak een dubbele mindblindness; mensen op het spectrum kunnen zich moeilijk de wereld van neurotypische mensen inbeelden, maar ook omgekeerd!

Tijdens deze vorming gaan we proberen te ervaren hoe het is om in de wereld te zitten van iemand op het spectrum met een (rand)normale begaafdheid.
Is de hulpverlening in de geestelijke gezondheidszorg aangepast aan de noden van mensen op het spectrum? Wat zijn de verschillen en gelijkenissen tussen autismespecifiek- en verslavingsgedrag? Hoe kan je als hulpverlener autismevriendelijk werken en welke aanpassingen zijn er nodig?

Iedere mens is uniek en dit geldt ook voor mensen op het spectrum. Tijdens deze vormingsdag proberen we richtlijnen en specifieke handvaten te vinden om mensen op het spectrum en met een verslavingsproblematiek te begeleiden. We vertrekken vanuit die bijzondere denkwereld en proberen hier een aantal antwoorden op te vinden.

Kwaliteitsvol werken in de verslavingszorg – 2025

Tijdens deze sessie ontdekken deelnemers de mogelijkheden en beperkingen van screening- en diagnostische instrumenten en leren ze hoe deze effectief kunnen worden toegepast in het behandelingsproces. Daarnaast krijgen ze inzicht in verschillende richtlijnen en het belang van Evidence Based Werken (EBW), waardoor ze een solide basis ontwikkelen voor een gefundeerde en effectieve behandelingsaanpak.

Follow-up Motiverende gespreksvoering -2025

Deze vervolgsessie biedt een diepere verkenning en herhaling van het model motiverende gespreksvoering. We passen de principes concreet toe met behulp van videofragmenten en gesprekstechnieken, en oefenen deze in de praktijk via rollenspellen. De nadruk blijft liggen op het ontwikkelen van de juiste attitude en vaardigheden om motiverende gespreksvoering effectief toe te passen in verschillende situaties.

Middelengebruik bij personen met een verstandelijke beperking – 2025

Mensen met een (lichte) verstandelijke beperking zijn kwetsbaar voor psychiatrische stoornissen, waaronder ook verslavingsproblemen. Als begeleider in de verslavingszorg is het belangrijk om enerzijds de verstandelijke beperking te detecteren en anderzijds hier rekening mee te houden binnen de (groeps)begeleiding.

De volgende items worden behandeld in deze vorming:

  • Wat is een verstandelijke beperking?
  • (H)erkennen van verstandelijke beperking bij onze doelgroep en aanpak van mensen met een verstandelijke beperking in de verslavingszorg.
  • Handvatten om de eigenheid van personen met een verstandelijke beperking te herkennen.
  • Tips om aan te sluiten bij de emotionele ontwikkeling van je cliënt.

Tips om je begeleiding beter af te stemmen op personen met een verstandelijke beperking.

Grondhouding van de hulpverlener en tips voor communicatie.

Veelkleurige zorg en diversiteit(sdenken) in de verslavingszorg – 2025

Op de volgende vragen proberen we in deze opleiding een antwoord te geven:

  • Wat betekent het begrip diversiteit?
  • Wat is het belang van cultuursensitieve zorg?
  • Hoe omgaan met diversiteit?
  • Welke zijn de interculturele competenties van een hulpverlener?
  • Waarom zijn allochtonen een kwetsbare groep?
  • Wat is de betekenis en welke zijn de mogelijke oorzaken van druggebruik in de islamitische cultuur?
  • Wat is het islamitisch perspectief op geestelijke gezondheid en verslaving?
  • Hoe kunnen we participatie van allochtone cliënten en de betrokkenheid van hun (familiale) context verhogen in de drughulpverlening?
  • Wat zijn specifieke culturele risicofactoren voor gebruik, misbruik en verslaving?

Praktijkvoorbeelden van familiegerichte aanpak – 2025

In deze sessie worden jullie verder vertrouwd gemaakt met methodieken gericht op ouderschap en druggebruik, met als doel effectieve ondersteuning van ouders in hun ouderrol. Daarnaast wordt inzicht geboden in methodieken ter ondersteuning van ouders met kinderen die drugs gebruiken. De focus ligt op het aanreiken van tools om op een constructieve wijze ouders te begeleiden in beide situaties.

Familiegericht werken bij problematisch middelengebruik – 2025

Deze module richt zich op het cruciale aspect van familiegericht werken bij problematisch middelengebruik. Deelnemers krijgen inzicht in het belang van het integreren van de bredere context in hun benadering. De nadruk ligt op het ontwikkelen van een positieve attitude en praktische vaardigheden voor effectieve begeleiding. Essentiële contextuele begrippen worden behandeld, en deelnemers worden uitgedaagd deze toe te passen op concrete casussen uit hun eigen werkveld. Diverse modellen voor contextueel werken worden besproken, en de websites www.familiereflex.be en www.kindreflex.be dienen als waardevolle bronnen. Praktische toepassing van theorie op casuïstiek en het betrekken van naastbetrokkenen via psycho-educatie zijn kernpunten.

Tweejarige opleiding tot hulpverlener bij alcohol- en andere drugproblemen 2024 – 2025 tweede cursusjaar

Tijdens deze opleiding verbreed je als hulpverlener je theoretische kennis, ontwikkel je je vaardigheden verder en reflecteer je in kleine groepjes over je attitude in functie van het werken met mensen met middelenproblemen.

De opleiding zet in op het verwerven van inzichten in de problematiek van verslaving en de professionele aanpak ervan. De opleiding is opgebouwd uit verschillende inhoudelijke blokken:

  • inleidende begrippen (MMM-model, interventiecontinuüm, …)
  • productinfo (neurobiologie, overzicht middelen/gokken/gamen, productspecifieke gevolgen en -behandeling…)
  • omgaan met de doelgroep (motiverende gespreksvoering, terugvalpreventie, herstelgericht werken …)
  • omgaan met familie en andere naastbetrokkenen
  • kwaliteitsvol werken
  • aandacht voor specifieke en/of kwetsbare groepen (dubbele diagnose, cultuursensitiviteit, verstandelijke beperking, …)

Lees hier alles over deelnemen aan de Tweejarige opleiding.