Psycho-educatie heeft als doel cliënten maar ook hun familieleden die in begeleiding of behandeling zijn, te informeren over de problematiek maar ook de aspecten van behandeling. In deze module wordt een aantal voorbeelden van psycho-educatie belicht. De deelnemer krijgt rond verschillende thema’s een aantal methodieken aangereikt die je kan toepassen in je eigen werksituatie. Tevens wordt er stilgestaan bij enkele aandachtspunten voor het begeleiden van PE gaande van de gespreksstijl tot werken op maat (ambulant of residentieel, productspecifiek en individueel of in groep)
Er worden specifieke methodieken voorgesteld zoals MMM-model, Paard-ruiter metafoor en www.balkmetafoor.be die zowel individueel als in groep kunnen gebruikt worden.
In de voormiddag laten we je kennismaken met wat oplossingsgericht werken juist inhoudt en betekent. De visie van oplossingsgericht werken gaat ervan uit dat ieder mens altijd eigen competenties of krachtbronnen ter beschikking heeft, hoe complex en wanhopig een situatie ook moge zijn. De focus bij oplossingsgericht werken ligt op de gewenste situatie. In de begeleiding benadruk je de reeds bereikte successen van de cliënt en zet je de competenties en mogelijkheden van de cliënt in de verf. Doelen worden daarbij zeer concreet en haalbaar geformuleerd.
In de namiddag gaan we concreter in op wat oplossingsgericht werken kan betekenen voor en in de verslavingszorg en hoe er aan de slag kan gegaan worden met oplossingsgerichte visie en methodieken.
Wat is ‘harm reduction’? In een eerste luik van de vorming neemt Tessa Windelinkx je vanuit haar jarenlange praktijkervaring mee in het theoretische kader van definities en situering. Ze staat beschouwend stil bij wat dit betekent in de praktijk van laagdrempelige hulpverlening. De complexiteit van schadebeperking, attitudes, de rol van gebruikers e.d. worden in interactie met de groep scherper gesteld.
In de namiddagsessies splitst de groep zich op naar interesse. Wie op zoek is naar de basics over het behandelen van opioïdeafhankelijkheid door middel van substitutietherapie, kan hiervoor terecht in keuzesessie 1.1 ‘Substitutiebehandeling’ door verslavingsarts, Dr. Boiy. Terzelfder tijd zet Tessa Windelinckx enkele concrete harm reduction-initiatieven zoals spuitenruil, gebruiksruimtes… op een rijtje in sessie 1.2.
In de 2e reeks keuzesessies wordt er een verdiepend medisch luik aangeboden door Dr. Boiy over substitutietherapie. Hier zal er op maat van de groep ingegaan worden op de meer specifieke aspecten van een methadon- en buprenorfinebehandeling. Daarnaast zoemt Safe ’n Sound-coördinator Shawny Vanhoutteghem in Sessie 2.2 in op risicobeperking bij recreatief druggebruik binnen het uitgaan. Ze geeft een overzicht van de verschillende schadebeperkende interventies in het uitgaansleven (zoals o.a. Safe ’n Sound, Quality Nights, Early Warning System (EWS), drugbeleid op festivals…) én schetst hoe deze op elkaar afgestemd zijn. Deze sessie gaat voornamelijk over het delen van visie, good practises en misvattingen die vandaag de dag nog leven.
Maak je keuze. Na inschrijving kan je jouw voorkeur van keuzesessies aanduiden via modules.
– Keuzesessies 1: (13.00u – 14.30u) – kies één optie o 1.1 ‘Substitutiebehandeling’: medische en psychosociale basisaspecten o 1.2 ‘Concrete harm reduction-initiatieven’: spuitenruil, gebruiksruimtes, pill-testing…
– Keuzesessies 2: (14.45u – 16u) – kies één optie o 2.1 ‘Substitutiebehandeling’: verdiepende aspecten: (her-)opstart, verantwoordelijkheid/inspraak cliënt, meegeefbeleid… o 2.2 ‘Risicobeperking bij recreatief druggebruik in de nightlife setting’
Het eerste deel belicht psychoactieve medicatie, waarbij we dieper ingaan op productinformatie en farmacologie. We verkennen niet alleen de werking en effecten, maar ook de risico’s van verschillende soorten medicatie. Daarnaast leren jullie over de diverse productspecifieke behandelingsmogelijkheden.
In het tweede deel van deze dag bouwen we aan een diepgaand begrip van gokken en gamen als gedragsverslavingen. Deze kennis zal jullie niet alleen goed informeren, maar ook jullie bekwaamheid versterken om deze problematieken aan te pakken.
Tijdens deze sessie verkennen we een brede groep aan illegale middelen en richten we ons op hun productspecifieke behandeling. Het Drugwiel is hierbij onze gids. We bieden gedetailleerde informatie over de werking van deze middelen, inclusief effecten, symptomen, gebruikswijzen, terminologie, straatnamen en -waarde, kostprijs en actuele tendensen.
In de eerste sessie van deze dag gaan we dieper in op de rol van neurobiologie bij het ontstaan en in stand houden van afhankelijkheid. We verkennen de werkingsmechanismen van drugs op het brein en bespreken de structurele veranderingen die zich voordoen in de hersenen als gevolg van (langdurig) gebruik. Een boeiende ontdekkingstocht naar de complexe relatie tussen de neurobiologie en het fenomeen van afhankelijkheid.
Het tweede deel zoomt in op een specifieke groep van middelen, namelijk de Nieuwe Psycho-actieve stoffen (NPS). In deze vorming hopen we een aantal van de vooroordelen rond NPS te ontkrachten. Bovendien zullen jullie meer openheid ervaren om gesprekken over NPS aan te gaan en een dieper inzicht verwerven in de wereld ervan. Daarnaast zal de vorming jullie beter informeren over de farmacologie ervan en besteden we bijzondere aandacht aan harm reduction in relatie tot NPS.
Tijdens deze dag duiken we in het interventiecontinuüm, dat zich uitstrekt van preventie tot hulpverlening. We stellen jullie voor aan een aantal belangrijke materialen en bronnen van informatie van VAD en De Druglijn. Daarnaast verkennen we de vele actoren op ons werkveld en bespreken we verschillende perspectieven op verslaving en de benadering ervan. Een belangrijk onderdeel is het in kaart brengen van jullie eigen werksituatie, waarbij we de vertaalslag maken van theorie naar praktijk.
Tijdens onze introductiesessie voor de tweejarige opleiding tot hulpverlener bij alcohol- en drugproblemen leren jullie niet alleen medecursisten en VAD kennen, maar worden jullie ook op de hoogte gebracht van alle belangrijke zaken binnen de opleiding, zoals het programma, praktische regelingen, de supervisies en de verwerkingsopdracht.
Tegelijk leiden we jullie al in tot de problematiek. Jullie zullen ontdekken dat elk vorm van middelengebruik een behoorlijk complex fenomeen is. Jullie leren dan ook de belangrijkste factoren die een rol spelen bij het gebruik van middelen en hoe dit kan evolueren naar problematisch gebruik. Dit legt een solide basis voor het begrijpen van verschillende aspecten van middelenproblematiek en het verdere verloop van de opleiding.
Tijdens deze opleiding verbreed je als hulpverlener je theoretische kennis, ontwikkel je je vaardigheden verder en reflecteer je in kleine groepjes over je attitude in functie van het werken met mensen met middelenproblemen.
De opleiding zet in op het verwerven van inzichten in de problematiek van verslaving en de professionele aanpak ervan. De opleiding is opgebouwd uit verschillende inhoudelijke blokken:
Het Belgian Early Warning System (BEWSD) van Sciensano monitort en analyseert het gebruik van legale en illegale drugs in België. Ze evalueren de impact van druggebruik op de volksgezondheid, waaronder verslaving en intoxicaties. Ze rapporteren vervolgens aan internationale organisaties zoals het European Drugs Agency (EUDA). Daarnaast houden ze nieuwe trends in druggebruik in de gaten, zoals opkomende nieuwe psychoactieve stoffen (NPS). Tijdens dit webinar presenteren ze hun recente bevindingen over het drugslandschap in België. VAD, als trouwe partner binnen de werking van het Belgian Early Warning System Drugs, presenteert vervolgens recente preventieprogramma’s en harm reduction strategieën die inspelen op de recente trends op de Belgische drugsmarkt.
