Skip to main content

Thema: Alcohol

Tweejarige opleiding tot hulpverlener bij alcohol- en andere drugproblemen 2024 – 2025 – eerste jaar

Tijdens deze opleiding verbreed je als hulpverlener je theoretische kennis, ontwikkel je je vaardigheden verder en reflecteer je in kleine groepjes over je attitude in functie van het werken met mensen met middelenproblemen.

De opleiding zet in op het verwerven van inzichten in de problematiek van verslaving en de professionele aanpak ervan. De opleiding is opgebouwd uit verschillende inhoudelijke blokken:

  • inleidende begrippen (MMM-model, interventiecontinuüm, …)
  • productinfo (neurobiologie, overzicht middelen/gokken/gamen, productspecifieke gevolgen en -behandeling…)
  • omgaan met de doelgroep (motiverende gespreksvoering, terugvalpreventie, herstelgericht werken …)
  • omgaan met familie en andere naastbetrokkenen
  • kwaliteitsvol werken
  • aandacht voor specifieke en/of kwetsbare groepen (dubbele diagnose, cultuursensitiviteit, verstandelijke beperking, …)

Lees hier alles over deelnemen aan de Tweejarige opleiding.

Omgaan met alcohol- en andere drugproblemen bij jongeren in de jeugdhulpverlening – Provincie Antwerpen

Cannabis, bier, sterke drank, … ze maken allemaal deel uit van de leefwereld van jongeren. Vrienden drinken of blowen, jongeren experimenteren er zelf mee of gaan nog een stapje verder. De meeste jongeren ervaren hun gedrag niet als zorgwekkend of als een probleem. Nochtans weten we dat jongeren in de jeugdhulp extra kwetsbaar zijn om door middelengebruik in de problemen te komen.

Als jeugdhulpverlener wil je dan ook de vinger aan de pols houden en het met de jongere hebben over zijn gebruik. Maar hoe begin je daaraan?

Programma

Dag 1

  • Basiskaders die je helpen om:
    • een zicht te krijgen op specifieke kwetsbaarheden van jongeren en de impact van middelengebruik op de hersenen
    • een zicht te krijgen op het ontstaan en het verloop van een middelenproblematiek
    • in te schatten wanneer middelengebruik problematisch is en welke factoren daarin een rol spelen
  • Opmerken van signalen van problematisch gebruik
  • Bespreekbaar maken en een inschatting maken van gebruik
  • Gedragsverandering en motivatie
  • Korte introductie in motiverende gespreksvoering

Dag 2 gaan we dieper in op hoe je de motivatie van jongeren om hun gedrag te veranderen kan bevorderen. We doen dit aan de hand van motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick), een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt.

  • De basishouding van motiverende gespreksvoering.
  • De verschillende processen binnen motiverende gespreksvoering.
  • Gesprekstechnieken om gebruik bespreekbaar te maken (focussen) en de bezorgdheid van de jongere over zijn/haar eigen gebruik en/of de impact hiervan op andere levensdomeinen te vergroten.
  • Verandertaal en technieken om verandertaal bij de cliënt te ontlokken.

Werkwijze

We werken zoveel mogelijk interactief aan de hand van toepassingsoefeningen en de bespreking van concrete situaties.

Omgaan met alcohol- en andere drugproblemen bij jongeren in de jeugdhulpverlening – West-Vlaanderen

Cannabis, bier, sterke drank, … ze maken allemaal deel uit van de leefwereld van jongeren. Vrienden drinken of blowen, jongeren experimenteren er zelf mee of gaan nog een stapje verder. De meeste jongeren ervaren hun gedrag niet als zorgwekkend of als een probleem. Nochtans weten we dat jongeren in de jeugdhulp extra kwetsbaar zijn om door middelengebruik in de problemen te komen.

Als jeugdhulpverlener wil je dan ook de vinger aan de pols houden en het met de jongere hebben over zijn gebruik. Maar hoe begin je daaraan?

Programma

Dag 1 

  • Basiskaders die je helpen om:
    • een zicht te krijgen op specifieke kwetsbaarheden van jongeren en de impact van middelengebruik op de hersenen
    • een zicht te krijgen op het ontstaan en het verloop van een middelenproblematiek
    • in te schatten wanneer middelengebruik problematisch is en welke factoren daarin een rol spelen
  • Opmerken van signalen van problematisch gebruik
  • Bespreekbaar maken en een inschatting maken van gebruik
  • Gedragsverandering en motivatie
  • Korte introductie in motiverende gespreksvoering

Dag 2 gaan we dieper in op hoe je de motivatie van jongeren om hun gedrag te veranderen kan bevorderen. We doen dit aan de hand van motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick), een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt.

  • De basishouding van motiverende gespreksvoering.
  • De verschillende processen binnen motiverende gespreksvoering.
  • Gesprekstechnieken om gebruik bespreekbaar te maken (focussen) en de bezorgdheid van de jongere over zijn/haar eigen gebruik en/of de impact hiervan op andere levensdomeinen te vergroten.
  • Verandertaal en technieken om verandertaal bij de cliënt te ontlokken.
     

Werkwijze

We werken zoveel mogelijk interactief aan de hand van toepassingsoefeningen en de bespreking van concrete situaties.

Omgaan met alcohol- en andere drugproblemen bij jongeren in de jeugdhulpverlening – Oost-Vlaanderen

Cannabis, bier, sterke drank, … ze maken allemaal deel uit van de leefwereld van jongeren. Vrienden drinken of blowen, jongeren experimenteren er zelf mee of gaan nog een stapje verder. De meeste jongeren ervaren hun gedrag niet als zorgwekkend of als een probleem. Nochtans weten we dat jongeren in de jeugdhulp extra kwetsbaar zijn om door middelengebruik in de problemen te komen.

Als jeugdhulpverlener wil je dan ook de vinger aan de pols houden en het met de jongere hebben over zijn gebruik. Maar hoe begin je daaraan?

Programma

Dag 1

  • Basiskaders die je helpen om:
    • een zicht te krijgen op specifieke kwetsbaarheden van jongeren en de impact van middelengebruik op de hersenen
    • een zicht te krijgen op het ontstaan en het verloop van een middelenproblematiek
    • in te schatten wanneer middelengebruik problematisch is en welke factoren daarin een rol spelen
  • Opmerken van signalen van problematisch gebruik
  • Bespreekbaar maken en een inschatting maken van gebruik
  • Gedragsverandering en motivatie
  • Korte introductie in motiverende gespreksvoering

Dag 2 gaan we dieper in op hoe je de motivatie van jongeren om hun gedrag te veranderen kan bevorderen. We doen dit aan de hand van motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick), een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt.

  • De basishouding van motiverende gespreksvoering.
  • De verschillende processen binnen motiverende gespreksvoering.
  • Gesprekstechnieken om gebruik bespreekbaar te maken (focussen) en de bezorgdheid van de jongere over zijn/haar eigen gebruik en/of de impact hiervan op andere levensdomeinen te vergroten.
  • Verandertaal en technieken om verandertaal bij de cliënt te ontlokken.

Werkwijze

We werken zoveel mogelijk interactief aan de hand van toepassingsoefeningen en de bespreking van concrete situaties.

Omgaan met alcohol- en andere drugproblemen bij jongeren in de jeugdhulpverlening – Limburg

Cannabis, bier, sterke drank, … ze maken allemaal deel uit van de leefwereld van jongeren. Vrienden drinken of blowen, jongeren experimenteren er zelf mee of gaan nog een stapje verder. De meeste jongeren ervaren hun gedrag niet als zorgwekkend of als een probleem. Nochtans weten we dat jongeren in de jeugdhulp extra kwetsbaar zijn om door middelengebruik in de problemen te komen.

Als jeugdhulpverlener wil je dan ook de vinger aan de pols houden en het met de jongere hebben over zijn gebruik. Maar hoe begin je daaraan?

Programma

Dag 1

  • Basiskaders die je helpen om:
    • een zicht te krijgen op specifieke kwetsbaarheden van jongeren en de impact van middelengebruik op de hersenen
    • een zicht te krijgen op het ontstaan en het verloop van een middelenproblematiek
    • in te schatten wanneer middelengebruik problematisch is en welke factoren daarin een rol spelen
  • Opmerken van signalen van problematisch gebruik
  • Bespreekbaar maken en een inschatting maken van gebruik
  • Gedragsverandering en motivatie
  • Korte introductie in motiverende gespreksvoering

Dag 2 gaan we dieper in op hoe je de motivatie van jongeren om hun gedrag te veranderen kan bevorderen. We doen dit aan de hand van motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick), een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt.

  • De basishouding van motiverende gespreksvoering.
  • De verschillende processen binnen motiverende gespreksvoering.
  • Gesprekstechnieken om gebruik bespreekbaar te maken (focussen) en de bezorgdheid van de jongere over zijn/haar eigen gebruik en/of de impact hiervan op andere levensdomeinen te vergroten.
  • Verandertaal en technieken om verandertaal bij de cliënt te ontlokken.

Werkwijze

We werken zoveel mogelijk interactief aan de hand van toepassingsoefeningen en de bespreking van concrete situaties.

Omgaan met alcohol- en andere drugproblemen bij jongeren in de jeugdhulpverlening – Vlaams-Brabant en Brussel

Cannabis, bier, sterke drank, … ze maken allemaal deel uit van de leefwereld van jongeren. Vrienden drinken of blowen, jongeren experimenteren er zelf mee of gaan nog een stapje verder. De meeste jongeren ervaren hun gedrag niet als zorgwekkend of als een probleem. Nochtans weten we dat jongeren in de jeugdhulp extra kwetsbaar zijn om door middelengebruik in de problemen te komen. Als jeugdhulpverlener wil je dan ook de vinger aan de pols houden en het met de jongere hebben over zijn gebruik. Maar hoe begin je daaraan?

Programma

Dag 1 

  • Basiskaders die je helpen om:
    • een zicht te krijgen op specifieke kwetsbaarheden van jongeren en de impact van middelengebruik op de hersenen
    • een zicht te krijgen op het ontstaan en het verloop van een middelenproblematiek
    • in te schatten wanneer middelengebruik problematisch is en welke factoren daarin een rol spelen
  • Opmerken van signalen van problematisch gebruik
  • Bespreekbaar maken en een inschatting maken van gebruik
  • Gedragsverandering en motivatie
  • Korte introductie in motiverende gespreksvoering

Dag 2 gaan we dieper in op hoe je de motivatie van jongeren om hun gedrag te veranderen kan bevorderen. We doen dit aan de hand van motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick), een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt.

  • De basishouding van motiverende gespreksvoering.
  • De verschillende processen binnen motiverende gespreksvoering.
  • Gesprekstechnieken om gebruik bespreekbaar te maken (focussen) en de bezorgdheid van de jongere over zijn/haar eigen gebruik en/of de impact hiervan op andere levensdomeinen te vergroten.
  • Verandertaal en technieken om verandertaal bij de cliënt te ontlokken.
     

Werkwijze

We werken zoveel mogelijk interactief aan de hand van toepassingsoefeningen en de bespreking van concrete situaties.

Basisvorming voor hulpverleners in de alcohol- en drughulpverlening

We beginnen deze vorming  met het verkennen van enkele basisbegrippen en duiken dieper in de factoren die van invloed zijn op problemen met middelen, gokken en gamen. Vervolgens bekijken we het interventiecontinuüm en bieden we een overzicht van de preventie-en hulpverleningsactoren.

Hierna ga je zelf aan de slag met enkele van onze online cursussen over productinformatie. Je kunt deze op je eigen tempo doorlopen. Tijdens een online sessie bieden we je de mogelijkheid om vragen te stellen aan een expert.

De volgende twee vormingsdagen vinden opnieuw op VAD plaats. We leiden je in tot motiverende gespreksvoering en terugvalpreventie, twee essentiële basisstrategieën binnen de verslavingszorg. Het betrekken van de mensen in de leefomgeving van de cliënt staat ook centraal. We zullen je verder ook kennis laten maken met herstelgerichte zorg en je handvatten bieden om effectief om te gaan met verslavingsgedrag. Bovendien behandelen we enkele screeningtools en diagnostische instrumenten.

Hoewel kennisoverdracht een belangrijk onderdeel is van deze basisopleiding, zullen we voldoende ruimte bieden voor het delen van ervaringen en netwerking. 

Coachen van organisaties in het ontwikkelen van een alcohol- en drugpreventiebeleid

Het coachen van organisaties bij het ontwikkelen van een alcohol- en drugbeleid is een belangrijke activiteit van de alcohol- en drugpreventiewerker.

Deze organisaties kunnen zowel profit- als non-profitorganisaties zijn, zoals bedrijven, jeugdhuizen, scholen… Stuk voor stuk hebben ze specifieke organisatiekenmerken. Bij het coachen moet daarmee rekening gehouden worden. Toch zijn er in het coachingproces ―of het nu een school, een jeugdvereniging of een huisartsenkring betreft― gelijklopende fasen. Elke fase heeft duidelijke karakteristieken, waarbij de preventiewerker een aantal noodzakelijke stappen begeleidt.

Om de opleiding sterk praktijkgericht en op maat van de deelnemers op te bouwen, word je uitgenodigd een (reële of fictieve) casus uit uw preventiewerk mee te brengen, bijvoorbeeld een instelling bijzondere jeugdzorg met wie je een begeleidingsproces wenst op te zetten of een school die je op dat moment begeleidt.

Contextgericht denken en handelen in de verslavingszorg

Contextgericht denken en werken is een kwestie van visie en zou in elke hulpverleningsmethodiek gebruikt moeten worden: zowel binnen laagdrempelige als hoogdrempelige voorzieningen, zowel in ambulante als residentiële settings. Tijdens een theoretische kennismaking wordt een aantal denkmodellen gepresenteerd. Daarnaast reiken we een aantal praktische handvatten aan via casussen en oefeningen. Tevens staan we stil bij een aantal specifieke methodieken als zelfhulpboekjes, individuele gesprekken en groepswerk vanuit invalshoeken als psycho-educatie en ondersteunende familiegroepen. De deelnemers krijgen ook de gelegenheid om eigen casusmateriaal in te brengen.

Psycho-educatie bij middelenproblemen

Psycho-educatie heeft als doel cliënten maar ook hun familieleden die in begeleiding of behandeling zijn, te informeren over de problematiek maar ook de aspecten van behandeling. In deze module wordt een aantal voorbeelden van psycho-educatie belicht. De deelnemer krijgt rond verschillende thema’s een aantal methodieken aangereikt die je kan toepassen in je eigen werksituatie. Tevens wordt er stilgestaan bij enkele aandachtspunten voor het begeleiden van PE gaande van de gespreksstijl tot werken op maat (ambulant of residentieel, productspecifiek en individueel of in groep)

Er worden specifieke methodieken voorgesteld zoals MMM-modelPaard-ruiter metafoor en www.balkmetafoor.be die zowel individueel als in groep kunnen gebruikt worden.