Skip to main content

Locatie: VAD

Dubbele diagnose-reeks: Autisme en verslaving

Mensen op het autismespectrum hebben een andere denkstijl en informatieverwerking dan neurotypische mensen (mensen zonder autisme) Typerend in de begeleiding van mensen op het spectrum is vaak een dubbele mindblindness; mensen op het spectrum kunnen zich moeilijk de wereld van neurotypische mensen inbeelden, maar ook omgekeerd!

Tijdens deze vorming gaan we proberen te ervaren hoe het is om in de wereld te zitten van iemand op het spectrum met een (rand)normale begaafdheid.
Is de hulpverlening in de geestelijke gezondheidszorg aangepast aan de noden van mensen op het spectrum? Wat zijn de verschillen en gelijkenissen tussen autismespecifiek- en verslavingsgedrag? Hoe kan je als hulpverlener autismevriendelijk werken en welke aanpassingen zijn er nodig?

Iedere mens is uniek en dit geldt ook voor mensen op het spectrum. Tijdens deze vormingsdag proberen we richtlijnen en specifieke handvaten te vinden om mensen op het spectrum en met een verslavingsproblematiek te begeleiden. We vertrekken vanuit die bijzondere denkwereld en proberen hier een aantal antwoorden op te vinden.

Basisvorming Vroeginterventie voor jongeren die drugs gebruiken

In deze vorming krijg je informatie over jongeren en middelengebruik en over beroepsgeheim. Je krijgt een kader en tips van ervaren vroeginterventiebegeleiders. Je wisselt met de andere deelnemers uit rond concrete praktijksituaties en wordt uitgenodigd om de vertaling te maken naar je eigen werkpraktijk. En je kan oefenen in een motiverende gesprekstijl.

Meer info over het programma vind je via het tabblad ‘Programma’ hiernaast.

Motiverende gespreksvoering, een krachtgerichte gespreksstijl

We geven een overzicht van de vernieuwingen in de laatste editie van het handboek Motiverende gespreksvoering van Miller en Rollnick en staan stil bij de betekenis ervan voor onze praktijk. 

We gaan dieper in op het krachtgerichte aspect van de basishouding.  Dit door samen te verkennen hoe je deze in de praktijk kan brengen via verschillende gespreksvaardigheden.  En deze in oefeningen zelf te ervaren. Hoe kan je een meer krachtgerichte bril opzetten in je gesprekken of vormingen? 

De (therapeutische) gemeenschap zelf is de methode van behandelen

Van de bewoners in de TG wordt een actieve participatie verwacht aan het programma en in de gemeenschap. In hun groei- en veranderingsproces staan zelfhulp en wederzijdse hulp centraal. Het is essentieel dat bewoners weten hoe en waarom hét programma werkt zoals het werkt om deze zelfhulp optimaal te kunnen realiseren. . Hoe beter ze de methodiek en de tools en de achterliggende principes en visie begrijpen, te meer hun motivatie en “readiness” enerzijds, en hun bekwaamheid om effectief aan de slag te gaan én dus te groeien en te veranderen anderzijds, verbetert.

Het is wetenschappelijk bewezen dat er een positieve correlatie is tussen beide. Hoe actiever bewoners deelnemen, hoe langer de aanwezigheid/deelname aan het programma én dus hoe groter dé kans op herstel op lange termijn.

Het bewaken van de kwaliteit van deze kennisoverdracht is één van de kerntaken en noodzakelijke competenties van de dagelijkse begeleiding. Dit betreft zowel de theoretische achtergrond over dit unieke behandelingsmodel als de implementatie en concrete toepassing ervan. Hét vereist bij het team een gezamenlijke en grondige kennis over het behandelingsmodel dat de therapeutische gemeenschap is.

Deze opleiding is gericht op de theoretische en praktische kennisoverdracht van dit model van zelfhulp. Als staflid maak je actief deel uit ván de therapeutische gemeenschap en van hét behandelingsmodel. Weten wát je doet en waarom je hét doet is noodzakelijk. Het model écht begrijpen zodat je in staat bent als staflid in de therapeutische gemeenschap op een integere, doorleefde manier te handelen. Dit vanuit de verschillende stafrollen alsook in je relaties en interacties met bewoners, met collega’s en het ganse team.

Hulpverlening bij alcoholproblemen

Alcohol is nog steeds de drug die het meest gebruikt wordt in onze samenleving. Ook binnen de hulpverlening is de groep mensen met een alcoholprobleem sterk vertegenwoordigd. In deze opleiding staan we op productinfoniveau stil bij de verschillende aspecten van het product alcohol, de effecten en de mogelijke gevolgen. Vanuit zijn uitgebreide klinische expertise zoomt dr. Hendrik Peuskens daarnaast ook in op de specifieke behandelaspecten bij alcoholproblemen.

Tijdens deze vorming komen o.a. de volgende thema’s aan bod:

  • Omvang van alcoholproblemen
  • Richtlijn voor een verantwoord alcoholgebruik
  • Impact van alcohol op lichamelijke en psychische gezondheid
  • Specifieke aspecten (oa. screening en diagnostiek, farmacotherapie) van hulpverlening bij alcoholproblemen
  • Medische en farmacologische aspecten van detox en ontgiftingsschema’s
  • Chronische alcoholproblematiek, Korsakoff, rehabilitatie

Veelkleurige zorg en diversiteit(sdenken) in de verslavingszorg

Op de volgende vragen proberen we in deze opleiding een antwoord te geven:

  • Wat betekent het begrip diversiteit?
  • Wat is het belang van cultuursensitieve zorg?
  • Hoe omgaan met diversiteit?
  • Welke zijn de interculturele competenties van een hulpverlener?
  • Waarom zijn allochtonen een kwetsbare groep?
  • Wat is de betekenis en welke zijn de mogelijke oorzaken van druggebruik in de islamitische cultuur?
  • Wat is het islamitisch perspectief op geestelijke gezondheid en verslaving?
  • Hoe kunnen we participatie van allochtone cliënten en de betrokkenheid van hun (familiale) context verhogen in de drughulpverlening?
  • Wat zijn specifieke culturele risicofactoren voor gebruik, misbruik en verslaving?

Middelengebruik bij personen met een verstandelijke beperking

Mensen met een (lichte) verstandelijke beperking zijn kwetsbaar voor psychiatrische stoornissen, waaronder ook verslavingsproblemen. Als begeleider in de verslavingszorg is het belangrijk om enerzijds de verstandelijke beperking te detecteren en anderzijds hier rekening mee te houden binnen de (groeps)begeleiding.

De volgende items worden behandeld in deze vorming:

  • Wat is een verstandelijke beperking?
  • (H)erkennen van verstandelijke beperking bij onze doelgroep en aanpak van mensen met een verstandelijke beperking in de verslavingszorg.
  • Handvatten om de eigenheid van personen met een verstandelijke beperking te herkennen.
  • Tips om aan te sluiten bij de emotionele ontwikkeling van je cliënt.

Tips om je begeleiding beter af te stemmen op personen met een verstandelijke beperking.

Grondhouding van de hulpverlener en tips voor communicatie.

Terugvalpreventie

Deze module verkent de theoretische achtergronden rond terugvalpreventie, maar heeft tegelijk ook een specifieke focus op het ontwikkelen van de benodigde attitude en vaardigheden. Jullie leren niet alleen het terugvalproces kennen, maar ook om samen met de cliënt effectief een terugvalpreventieplan opstellen. Daarnaast worden jullie getraind in het hanteren van gesprekstechnieken die cruciaal zijn om constructief met terugvalsituaties van cliënten om te gaan. Het doel is om praktische tools te bieden voor een effectieve ondersteuning in het voorkomen en aanpakken van terugval.

Herstelgericht denken en handelen

Deze module verkent de dimensies van herstelgerichte zorg, waarbij de kenmerken en tips voor het omgaan met verslavingsgedrag centraal staan. We bespreken de essentiële attitudes en persoonlijke aspecten van de hulpverlener, en onderzoeken de implicaties van verslavingsgedrag voor effectieve hulpverlening. Een boeiende verkenning om de inzichten en vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn in de ondersteuning van herstelprocessen.

Dubbele diagnose-reeks: ADHD en verslaving

ADHD heeft een invloed op de ontwikkeling, symptomen en behandeling van verslaving. Toch wordt deze stoornis ​vaak niet herkend waardoor een gepaste behandeling uitblijft.

De geüpdatete richtlijn voor de aanpak ADHD en verslaving, geeft hulpverleners aanbevelingen voor de diagnose en behandeling. Tijdens deze vorming zoemen we dieper in op het profiel van gebruikers met ADHD en de invloed die ADHD kan hebben op het gebruik. Daarnaast belichten we de adviezen voor de screening, diagnostiek, behandeling en medicatie. We bespreken hoe het behandelprogramma voor verslaving kan aangepast worden aan de ADHD-symptomen. ​ Deze elementen worden vertaald naar een concreet en praktisch niveau onder de vorm van een modulaire behandelgids. Hierdoor krijgen hulpverleners handvatten om met deze cliëntengroep te werken. De leidraad voor deze vorming is het boek ‘Omgaan met ADHD bij verslaving’ van F. Matthys, A. Bronckaerts en C. L. Crunelle, uitgegeven door Garant (2016). Je ontvang dit boek bij deelname aan de vorming.